[Đắk Lắk] Liên kết sản xuất, tăng thế mạnh cho sản phẩm địa phương
Chính sách khuyến khích hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp được coi là “chìa khóa” quan trọng cho ngành nông nghiệp phát triển.
5 năm trước, khi Nghị định số 98/2018/NĐ-CP, ngày 5/7/2018 của Chính phủ ra đời chính là động lực để các hợp tác xã (HTX) đẩy mạnh đầu tư theo mô hình chuỗi giá trị.
Toàn tỉnh hiện có khoảng 150 HTX nông nghiệp, 34 doanh nghiệp (DN), 276 trang trại và gia trại, hơn 15.500 hộ nông dân, 5 tổ chức khoa học tham gia liên kết sản xuất nông nghiệp. Hầu hết các chuỗi liên kết đã có sự tham gia của các DN, HTX và nông dân. Hiện nay, việc liên kết đang từng bước tập trung vào các sản phẩm chủ lực của tỉnh, như: cà phê, hồ tiêu, lúa gạo, các loại cây ăn trái (sầu riêng, nhãn, vải…), heo, gà…
Các địa phương đã thực hiện tuyên truyền, vận động, hỗ trợ các HTX nông nghiệp để làm đầu mối liên kết nông dân với DN nhằm thực hiện chuỗi giá trị cho sản phẩm nông nghiệp phát triển bền vững. Ngoài cà phê, một số loại cây ăn trái trên địa bàn huyện Ea Súp, Krông Pắc, Buôn Đôn, Krông Năng… đã hình thành vùng sản xuất hàng hóa.
Thành viên Hợp tác xã Nông nghiệp dịch vụ Công bằng Ea Tu (TP. Buôn Ma Thuột) phân loại cà phê.
Đại diện UBND huyện Krông Năng cho biết, trên địa bàn huyện hiện có 9/58 HTX có liên kết với các DN trong tiêu thụ sản phẩm. Hiện nay, huyện đã triển khai thực hiện một dự án về phát triển sản xuất liên kết chuỗi giá trị, gắn với tiêu thụ sản phẩm cây ăn quả (sầu riêng, bơ, xoài, vải, cây có múi), với 4 HTX tham gia trên quy mô 60 ha, có sản lượng 575 tấn sầu riêng/năm, 250 tấn bơ/năm, 112,5 tấn cam/năm, 224 tấn vải/năm. 4 HTX tham gia được huyện hỗ trợ tập huấn nâng cao nghiệp vụ quản lý, kỹ thuật sản xuất, năng lực quản lý hợp đồng, quản lý chuỗi và phát triển thị trường; đăng ký, cấp chứng nhận VietGAP; thiết kế logo nhận diện thương hiệu… Đồng thời, huyện ký thỏa thuận với các DN, siêu thị trên địa bàn nhằm hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm nông sản với 4 HTX tham gia liên kết trong dự án. Bên cạnh đó, huyện cũng đã phê duyệt danh mục phát triển 7 dự án phát triển sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị gắn với sản xuất tiêu thụ sản phẩm đối với các sản phẩm như bơ cao sản, sầu riêng, hồ tiêu, mắc ca, cà phê, vải, heo thương phẩm theo tiêu chuẩn VietGAP tại 9/12 xã, thị trấn.
Xuất phát từ yêu cầu ngày càng cao của thị trường, một số HTX nông nghiệp ở vùng chuyên canh sản xuất những cây trồng đặc sản, cây trồng chủ lực của tỉnh đang tập trung sản xuất theo hướng VietGAP, đặc biệt là cấp mã vùng trồng để tạo cơ hội cho việc xuất khẩu, giúp sản phẩm của xã viên có đầu ra và giá cả ổn định.
Đơn cử như HTX Nông nghiệp dịch vụ Công bằng Ea Tu (xã Ea Tu, TP. Buôn Ma Thuột) được thành lập năm 2015 (tiền thân là tổ HTX sản xuất cà phê bền vững của Công ty TNHH Dakman Việt Nam), hiện HTX đang liên kết với gần 350 hộ dân trồng cà phê trên địa bàn xã Ea Tu, với tổng diện tích hơn 320 ha.
Ông Trần Đình Trọng, Giám đốc HTX Nông nghiệp dịch vụ Công bằng Ea Tu cho hay, ngay từ khi mới thành lập, HTX đã tổ chức cho các xã viên, nông dân địa phương thay đổi tập quán canh tác, sản xuất sản phẩm đạt các tiêu chuẩn, chứng nhận quốc tế, dán tem truy xuất nguồn gốc… để có thể bán sản phẩm với giá cao hơn. Đồng thời liên kết với các DN xuất khẩu để từng bước hình thành chuỗi giá trị, xây dựng thương hiệu cho vùng cà phê tại xã Ea Tu.
Hiện nay, HTX tổ chức sản xuất theo quy trình từ chăm sóc đến thu hái, sơ chế, chế biến cà phê bột, cà phê hòa tan… đạt chứng nhận FLO cho bà con nông dân và được Công ty TNHH Dakman Việt Nam tiêu thụ phần lớn sản phẩm cà phê nhân, với giá ổn định và cao hơn so với thị trường từ 2 – 2,5 triệu đồng/tấn; lợi nhuận bình quân mỗi xã viên tăng từ 10 – 15 triệu đồng/năm so với những hộ không tham gia và HTX.
Thông qua hoạt động liên kết, xúc tiến thương mại, các sản phẩm của HTX Nông nghiệp dịch vụ Công bằng Ea Tu đã được nhiều khách hàng trong nước và trên thế giới (như Hà Lan, Nhật Bản, Thụy Sĩ, Anh, Pháp…) biết đến và đặt mua.
Ngoài ra, HTX là thành viên Chi hội Cà phê đặc sản, sản xuất theo phương pháp Honey (lên men quả chín và phơi khô tự nhiên). Sản xuất cà phê đặc sản đã nâng cao giá trị hạt cà phê, mang lại lợi ích thiết thực, trực tiếp cho nông dân.
Mô hình trồng sầu riêng tại xã Phú Xuân (huyện Krông Năng).
Bước phát triển trong việc liên kết, hợp tác trong sản xuất và tiêu thụ nông sản đã góp phần nâng cao chất lượng nông sản, thu nhập cho người dân; từng bước thay đổi nhận thức và trách nhiệm của người dân trong việc cùng HTX xây dựng vùng sản xuất nông sản chất lượng cao gắn với chuỗi giá trị tại địa phương.
Tính đến nay, toàn tỉnh có 114 chuỗi liên kết, trong đó có 6 chuỗi liên kết cấp tỉnh, 106 chuỗi cấp huyện và 2 chuỗi cấp xã. Ngoài ra có khoảng 10 chuỗi do doanh nghiệp và người dân tự liên kết.
