Cuối tháng trước, Chính phủ đề xuất Quốc hội tiếp tục giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) từ 10% xuống 8% trong 6 tháng cuối năm, tức kéo dài 6 tháng so với quyết định chốt cuối năm ngoái.
Chính sách này chỉ áp dụng với một số nhóm hàng hóa dịch vụ giống các lần giảm VAT trước đó. Một số nhóm không được giảm như viễn thông, công nghệ thông tin, tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, bất động sản, kim loại, khai khoáng (trừ than), than cốc, dầu mỏ tinh chế, sản phẩm hóa chất, hàng hóa và dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
Góp ý về đề xuất này, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đánh giá chính sách giảm thuế VAT thời gian qua tác động tích cực đến nền kinh tế. Trong bối cảnh kinh tế còn nhiều khó khăn, việc tiếp tục chính sách này từ tháng 7 đến cuối năm nay là “hết sức cần thiết”.
Tuy nhiên, VCCI đề xuất cơ quan soạn thảo cân nhắc phương án giảm thuế VAT cho tất cả hàng hóa, dịch vụ từ mức 10% xuống 8%, thay vì chỉ áp dụng với một số nhóm.
Đề xuất giảm thuế cho mọi loại hàng hoá, dịch vụ từng nhiều lần được các tổ chức, doanh nghiệp đưa ra trước đó. Tại phiên thảo luận Quốc hội tuần trước, các đại biểu đồng tình đề xuất giảm thuế và cho rằng nên cân nhắc mở rộng nhóm hàng hóa, dịch vụ. Hoặc, nhà chức trách cần phân định rõ mã ngành nào được giảm, nhằm thuận lợi hơn trong thực thi.
Theo ghi nhận của VCCI, các doanh nghiệp gặp khá nhiều vướng mắc khi áp dụng chính sách này, chủ yếu xuất phát từ việc phân loại hàng hóa nào phải chịu thuế 10%, hàng hóa nào được giảm xuống 8%.
“Chính phủ đã ban hành Nghị định hướng dẫn, nhưng quá trình triển khai vẫn còn nhiều lúng túng”, VCCI đánh giá. Theo tổ chức này, các quy định hướng dẫn được xây dựng dựa trên mã ngành kinh tế. Song, văn bản này trước nay chủ yếu chỉ để thống kê, hiếm khi được coi là căn cứ xác định quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp.
Theo tổ chức này, việc cụ thể hóa các nhóm hàng hóa, dịch vụ rất khó khăn, đặc biệt trường hợp không có pháp luật chuyên ngành. Đơn cử, nhóm viễn thông và công nghệ thông tin rất khó xác định do không có định nghĩa rõ ràng trong các văn bản pháp luật khác. Hay nhiều loại khác cũng gặp vướng trong phân loại như sản xuất sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, hóa chất.
Nhiều trường hợp doanh nghiệp không dám khẳng định hàng hóa, dịch vụ của mình thuộc diện thuế suất 10% hay 8%. Một số doanh nghiệp hỏi cơ quan thuế, cơ quan hải quan, Bộ Tài chính nhưng các cơ quan này cũng trả lời “rất chung chung”.
VCCI đánh giá khó khăn trong việc xác định thuế suất 8% hay 10% gây nhiều chi phí xã hội và làm tăng rủi ro của hoạt động sản xuất kinh doanh. Nhiều doanh nghiệp phản ánh họ phải thuê thêm người làm kế toán để điều chỉnh hóa đơn và sổ sách cho đúng với mức thuế mới.
Cùng đó, không ít doanh nghiệp phản ánh tình trạng đàm phán mua bán hàng hóa, thỏa thuận xong hết với khách hàng về số lượng, chất lượng, giá cả nhưng không thống nhất về mức thuế 8% hay 10% nên không ký được hợp đồng. Có trường hợp doanh nghiệp thực hiện các gói thầu xây lắp phát sinh tranh chấp với đối tác khi quyết toán chỉ vì hai bên có quan điểm khác nhau về mức thuế suất.
Từ năm 2022, Quốc hội đã ba lần đồng ý triển khai chính sách giảm VAT 2%. Giải pháp này nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp vượt qua khó khăn, thúc đẩy phục hồi kinh tế. Dự kiến, giảm thuế VAT trong 6 tháng cuối năm nay sẽ làm hụt thu ngân sách 24.000 tỷ đồng (tương đương 4.000 tỷ đồng mỗi tháng).
Theo báo cáo của Chính phủ, 6 tháng đầu năm, việc giảm thuế này khiến thu ngân sách hụt 23.488 tỷ đồng. Như vậy, tổng nguồn thu giảm trong cả năm dự kiến 47.488 tỷ đồng.
