Đánh thức tiềm năng du lịch kinh tế đêm

Trao đổi với PV Tiền Phong, PGS.TS Bùi Hoài Sơn – Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội cho rằng, việc thử nghiệm mô hình du lịch đêm ở Việt Nam là một bước đi quan trọng để phát triển ngành du lịch và kinh tế đêm. Tuy nhiên, để đảm bảo sự phát triển bền vững, cần có sự hợp tác tăng cường giữa các bộ ngành và các bên liên quan trong việc xây dựng hành lang pháp lý và bảo vệ môi trường.

Trải nghiệm mới mẻ cho du khách

Trước đây, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt đề án phát triển kinh tế ban đêm ở Việt Nam. Vừa qua, Bộ VHTT&DL đã ban hành đề án, đưa ra một số mô hình phát triển du lịch đêm. Ông thấy sao về tiềm năng của kinh tế đêm – du lịch đêm?

Chúng ta đều biết, du lịch Việt Nam dù rất phát triển, nhưng du lịch đêm vẫn là một điểm yếu. Lý do là chúng ta chưa có những mô hình tốt, sản phẩm phù hợp để phát huy tiềm năng và lợi thế của ngành.

Trong khi đó, du lịch đêm lại giúp tăng tiêu dùng, mua sắm, góp phần tăng doanh thu và thuế cho Chính phủ, thúc đẩy sự phát triển và đầu tư trong ngành du lịch. Đồng thời du lịch đêm có thể tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho cả người dân địa phương và du khách. Các hoạt động, nhà hàng, khách sạn và điểm tham quan mở cửa vào ban đêm tạo ra nhiều công việc mới và đa dạng, mang lại thu nhập cho cộng đồng địa phương.

Để triển khai thành công du lịch đêm cần đầu tư thích đáng vào cơ sở hạ tầng (Ảnh minh hoạ)

Bên cạnh đó, du lịch đêm tạo nên một không gian văn hóa mới và độc đáo, cho phép du khách tương tác với văn hóa bản địa, giúp quảng bá và bảo tồn văn hóa truyền thống, nghệ thuật, ẩm thực của địa phương. Ngoài ra, du lịch đêm mang lại trải nghiệm mới mẻ cho du khách. Một số điểm đến chỉ thực sự tỏa sáng, sống động vào ban đêm, với ánh sáng, âm nhạc và hoạt động đặc biệt, giúp tăng cường trải nghiệm du lịch, tạo ra những kỷ niệm đáng nhớ cho du khách.

Xu hướng phát triển loại hình kinh tế đêm – du lịch đêm ở nhiều nước trên thế giới ra sao, thưa ông?

Chính vì những lợi ích trên, các nước có ngành du lịch phát triển mạnh đều tăng cường đầu tư vào du lịch đêm. Tôi ví dụ như ở Pháp, du lịch đêm là một phần quan trọng trong ngành du lịch của họ. Thống kê cho thấy, năm 2019, du lịch đêm đã tạo ra khoảng 133,3 tỷ EUR (tương đương 157 tỷ USD), chiếm khoảng 20% tổng giá trị ngành du lịch và đóng góp 9,7% vào GDP của Pháp. Hay đối với Nhật Bản, du lịch cũng đóng góp đáng kể vào nền kinh tế của đất nước này. Năm 2018, du lịch đêm đã đóng góp khoảng 1,1% vào GDP của Nhật Bản, tương đương với 2,3 nghìn tỷ JPY (tương đương 21 tỷ USD).

Với Thái Lan, năm 2019, du lịch đêm đã tạo ra khoảng 1,9 nghìn tỷ Baht (tương đương 63 tỷ USD), chiếm khoảng 11% tổng giá trị ngành du lịch và đóng góp khoảng 2% vào GDP của Thái Lan.

Những con số trên khiến chúng ta có thêm động lực trong việc phát triển du lịch đêm. Việc ban hành Đề án Một số mô hình phát triển sản phẩm du lịch đêm chính là một bước đi cụ thể hóa mong muốn trên.

Thách thức từ ô nhiễm ánh sáng, tiếng ồn

Trong khi chưa có hành lang pháp lý đầy đủ, việc triển khai thí điểm tại một số tỉnh, thành có tiềm năng được xem như một bước đi thận trọng?

Vì chưa có hành lang pháp lý đầy đủ, nên việc triển khai các dự án du lịch đêm vẫn còn gặp nhiều khó khăn và rủi ro. Chính vì vậy, việc thử nghiệm mô hình du lịch đêm tại một số điểm nổi tiếng có thể đem lại nhiều kinh nghiệm quý báu để nước ta phát triển du lịch đêm nói riêng, kinh tế đêm nói chung.

Để đảm bảo sự phát triển bền vững, cần có sự hợp tác tăng cường giữa các bộ ngành và các bên liên quan trong việc xây dựng hành lang pháp lý và bảo vệ môi trường, đồng thời tạo ra các trải nghiệm du lịch đêm thú vị và độc đáo cho du khách.

Ngoài vấn đề hành lang pháp lý, chúng ta cũng cần phải tính đến mặt trái của du lịch ban đêm để quản lý tốt hơn, thưa ông?

Đương nhiên chúng ta cần lường trước được rằng, việc triển khai mô hình này sẽ gặp những khó khăn, không chỉ liên quan đến các quy định của pháp luật, mà ngay cả thói quen kinh doanh, phục vụ du lịch. Trước hết, cần quan tâm đến việc bảo đảm an ninh, an toàn và trật tự công cộng, đồng thời giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống của cư dân địa phương. Bởi du lịch đêm có thể gây ra tiếng ồn và ô nhiễm ánh sáng, ảnh hưởng đến môi trường và đời sống của người dân. Việc kiểm soát tiếng ồn và ô nhiễm ánh sáng trở thành một thách thức đối với các bên liên quan.

Bên cạnh đó, sự phát triển du lịch đêm có thể dẫn đến một lượng lớn du khách đổ về các điểm đến vào buổi tối, gây tắc nghẽn giao thông và quá tải các điểm du lịch, gây ảnh hưởng xấu đến chất lượng trải nghiệm du lịch của du khách, gây căng thẳng với cộng đồng địa phương.

Để kinh tế đêm cũng như du lịch đêm mang lại hiệu quả, đồng thời tránh xảy ra các tệ nạn xã hội không mong muốn, tôi cho rằng, cơ quan chức năng, kể cả địa phương cần đưa ra biện pháp quản lý và giám sát chặt chẽ hoạt động du lịch đêm. Trong đó cần kiểm soát số lượng du khách, giám sát hoạt động các doanh nghiệp du lịch, và đảm bảo tuân thủ các quy định về an toàn và an ninh.

Đánh thức tinh thần sáng tạo

Ngoài câu chuyện về quản lý, để mô hình này thực sự mang lại hiệu quả, trở thành điểm sáng của du lịch và kinh tế đêm, chúng ta cần phải đầu tư như thế nào thực sự xứng tầm?

Rõ ràng để triển khai thành công du lịch đêm, mang lại hiệu quả về kinh tế, cần đầu tư thích đáng vào cơ sở hạ tầng như chiếu sáng đường phố, các tiện ích công cộng và giao thông công cộng để đảm bảo sự thuận lợi, an toàn cho du khách. Điều này có thể đòi hỏi đầu tư tài chính và công sức đáng kể từ các địa phương, cộng đồng và các công ty du lịch lữ hành.

Bên cạnh đó, để đáp ứng nhu cầu của du lịch đêm, cần đào tạo và nâng cao năng lực cho nhân lực trong ngành du lịch, từ nhân viên khách sạn, hướng dẫn viên du lịch đến các dịch vụ liên quan khác. Chúng ta cần đưa ra quy định và chính sách hỗ trợ nhằm khuyến khích doanh nghiệp du lịch tham gia vào hoạt động đêm, nhưng đồng thời áp đặt các ràng buộc về an toàn, bảo vệ môi trường và quyền lợi của cộng đồng địa phương.

Sáng tạo và đa dạng hóa sản phẩm du lịch đêm sẽ không chỉ mang đến những trải nghiệm mới mẻ, đầy kỳ vọng cho du khách mà còn nâng tầm vẻ đẹp thiên nhiên và văn hóa của đất nước. Từ những cung đường mòn đèn lồng lung linh, đến dạo chơi phố phường trong ánh đèn và nhịp sống vui nhộn, Việt Nam sẽ là điểm đến hấp dẫn không chỉ khi bình minh len lỏi, mà còn khi đêm buông xuống.

Trân trọng cảm ơn ông!

Theo Báo Tiền Phong