[Bình Định] Ngành gỗ phải thay đổi để phát triển bền vững
Ðó là ý kiến của Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Anh Tuấn tại Hội nghị Ðánh giá cơ hội, thách thức và đề xuất giải pháp đạt mục tiêu xuất khẩu gỗ và lâm sản năm 2025, do Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với UBND tỉnh và Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam tổ chức trong khuôn khổ Hội chợ Quốc tế hàng phong cách ngoài trời năm 2025 tại Bình Ðịnh, diễn ra ngày 6 – 8.3.
Tăng cường chuỗi liên kết phát triển vùng nguyên liệu
Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu gỗ và lâm sản cả nước đạt 14,5 tỷ USD, cho thấy tiềm năng lớn của ngành. Tuy nhiên, Việt Nam đang đối mặt với các rào cản kỹ thuật và chính sách thuế của thị trường xuất khẩu, đặc biệt là Mỹ và châu Âu.
Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Anh Tuấn đã có những trao đổi thẳng thắn với các hiệp hội, DN sản xuất gỗ để tìm giải pháp phát triển bền vững. Ảnh: HẢI YẾN
Bên cạnh thị trường Mỹ, các chuyên gia đề xuất DN Việt Nam nên tập trung vào các thị trường tiềm năng khác như châu Âu, Trung Đông và Đông Á. Ông Lê Văn Lương, Giám đốc Công ty CP Công nghệ gỗ Đại Thành, nhấn mạnh: Các chính sách thuế của Mỹ có thể ảnh hưởng lớn đến DN xuất khẩu, đặc biệt là mặt hàng tủ bếp và đồ nội thất. Dù DN Việt Nam đã đầu tư bài bản, nếu thuế suất tăng cao sẽ tác động trực tiếp đến kim ngạch xuất khẩu. Do đó, cần có chiến lược mở rộng thị trường để giảm sự phụ thuộc vào Mỹ.
Về vấn đề này, Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Anh Tuấn nhận định: Việt Nam có nhiều lợi thế trong chế biến gỗ, nhưng để nâng cao giá trị sản phẩm, các DN phải thay đổi tư duy sản xuất, hướng đến tính bền vững và áp dụng công nghệ tiên tiến.
Một trong những giải pháp quan trọng được đề xuất là tăng cường chuỗi liên kết giữa DN chế biến, người trồng rừng và các đơn vị cung ứng nguyên liệu. Hiện nay, gỗ nguyên liệu trong nước chỉ đáp ứng khoảng 30 – 35% nhu cầu sản xuất. Ông Nguyễn Minh Hoàng, Giám đốc Công ty Lâm nghiệp Bình Định BFC, cho biết: “Chúng tôi nhập khẩu gỗ từ Nga, Mỹ để chế biến, nhưng nếu có vùng nguyên liệu lớn trong nước, ngành gỗ sẽ có nhiều lợi thế hơn, chủ động hơn”.
Trong quý I/2025, xuất khẩu gỗ cả nước đạt 3,8 tỷ USD, tăng 7% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, các DN vẫn gặp khó khăn do giá nguyên liệu tăng 10 – 15%. Để giảm phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu, Việt Nam cần đẩy mạnh trồng rừng gỗ lớn, đặc biệt là gỗ có chứng chỉ FSC để đáp ứng yêu cầu từ thị trường châu Âu. Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Anh Tuấn khẳng định: “Việc trồng rừng gỗ lớn là xu thế tất yếu. Các nước phát triển như Nhật Bản trồng rừng lên tới 50 năm, các nước châu Âu ở mức 20 năm, trong khi Việt Nam mới chỉ dừng ở mức 10 năm, còn nhiều khó khăn. Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ người dân trồng rừng gỗ lớn để tạo vùng nguyên liệu chất lượng cao”.
Cần thêm chính sách hỗ trợ doanh nghiệp
Bên cạnh vấn đề nguyên liệu, ông Nguyễn Sỹ Hòe, Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Bình Định, nhấn mạnh tầm quan trọng của chuyển đổi số và đầu tư công nghệ. DN Việt Nam đang chậm hơn so với các nước khác trong tự động hóa. Nếu không đầu tư vào máy móc hiện đại, ứng dụng robot hóa, DN Việt sẽ khó cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Dù có nhiều DN đầu tư quy mô lớn, nhưng sự kết nối trong chuỗi liên kết vẫn chưa chặt chẽ. Nếu không xây dựng được chuỗi cung ứng đồng bộ, ngành gỗ khó có thể phát triển mạnh mẽ và bền vững. Các DN cần hợp tác chặt chẽ hơn để chia sẻ kinh nghiệm, liên kết trong chuỗi cung ứng nhằm tăng sức mạnh cạnh tranh.
Một vấn đề lớn khác mà DN quan tâm là chi phí thuê đất và chính sách hỗ trợ từ Nhà nước. Nhiều DN phản ánh giá thuê đất thay đổi liên tục, gây khó khăn trong việc đầu tư dài hạn. Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Anh Tuấn khẳng định: “Chính quyền sẽ có chính sách quy hoạch hợp lý, đảm bảo sự ổn định cho DN đầu tư sản xuất. Tỉnh Bình Định đang trong hành trình thay đổi nhanh chóng, làm việc không có ngày nghỉ, nên DN mạnh dạn đề xuất chính sách phù hợp. Tôi chắc chắn sẽ giải quyết đảm bảo thấu tình đạt lý cho DN”.
Muốn phát triển bền vững, ngành gỗ Việt Nam cần tổ chức lại chuỗi cung ứng, đẩy mạnh chế biến sâu, ứng dụng công nghệ cao và hướng đến sản xuất xanh. Chính quyền sẽ đồng hành cùng DN để tháo gỡ khó khăn, mở rộng thị trường và xây dựng thương hiệu gỗ Việt Nam trên trường quốc tế.
Với những định hướng đúng đắn và sự hợp tác chặt chẽ giữa Nhà nước, DN và hiệp hội ngành gỗ, xuất khẩu gỗ và lâm sản Việt Nam năm 2025 hứa hẹn sẽ đạt được những bước tiến vững chắc, tạo nền tảng cho sự phát triển dài hạn của ngành.
